Als financieel dienstverlener heb je de wettelijke plicht goed te zorgen voor je klanten. In artikel 7:401 Burgerlijk Wetboek staat met zoveel woorden dat je als accountant of belastingadviseur verplicht ben de zorg van een redelijk bekwame en redelijk handelende beroepsgenoot in acht dient te nemen. En wie kan het daarmee nu oneens zijn, met zoveel redelijkheid?
Voor dienstverleners in de financiële sector ligt die lat echter best hoog. Hoe hoog, dat bleek heel recent weer eens in een zaak bij de Rechtbank Limburg.
Het accountantskantoor Alfa moest zich daar verdedigen tegen een schadeclaim van een voormalige klant. Alfa heeft volgens de klant haar zorgplicht geschonden door geen huurtoeslag aan te vragen. Het oordeel van de rechter is klip en klaar: door niet eerder te wijzen op de huurtoeslag heeft de accountant inderdaad zijn zorgplicht geschonden. De rechter berekent de schade op 4 jaar gemiste huurtoeslag ofwel € 12.000 in totaal.
Een in meerdere opzichten interessante uitspraak.
Opdrachtbevestiging versus zorgplicht
Om te toetsen of de dienstverlener tekort is geschoten beoordeelt de rechter eerst of de opdrachtbevestiging al duidelijkheid schept. Hierin staan immers de overeengekomen werkzaamheden. Als daarin zou staan dat de accountant behalve voor de aangifte inkomstenbelasting ook zorgt voor de toeslagen, is de zaak gelijk vrij duidelijk. Wat je belooft moet je doen.
Maar dat was hier niet het geval: de opdrachtbevestiging repte niet over huurtoeslag. Daarna komt de rechter toe aan de zorgplicht. Die zorgplicht gaat (veel) verder dan de schriftelijk overeengekomen werkzaamheden. Hoeveel verder? Dat ligt er maar aan. Elke situatie staat op zich.
Grenzen aan de zorgplicht?
De zorgplicht van de accountant kent – gelukkig - grenzen. De rechter overweegt: “Van een accountant hoeft niet verwacht te worden dat hij uit zichzelf allerlei ingewikkelde en zeldzame regelingen ten behoeve van zijn cliënt aandraagt, die daar niet naar heeft gevraagd.†Dat klinkt logisch. Maar wat is ingewikkeld? En vanuit wiens perspectief moet je dat bekijken? En zegt de rechter bewust “ingewikkeld én zeldzaam?†Betekent dit nou dat je wel of niet ongevraagd over de geruisloze inbreng moet adviseren (immers best ingewikkeld maar zeker niet zeldzaam)? Ik weet het niet.
Presentatie
Een opvallende overweging vind ik ook: Daar komt bij dat Alfa zich met haar bedrijfsnaam nadrukkelijk als accountant adviseur (onderstreping kantonrechter) afficheert. Dat impliceert dat haar taken zich verder uitstrekken dan enkel het strikt administratief en boekhoudkundig bijstaan van haar klanten, tenzij nadrukkelijk anders is overeengekomen.
Je rekt als accountant je zorgplicht dus op door de term adviseur in de bedrijfsnaam op te nemen. Bij Alfa zijn de woorden accountant en adviseur inderdaad onderdeel van het logo. Bij Deloitte om maar een willekeurige andere accountant te noemen is dat niet zo. Deloitte heet gewoon Deloitte. Betekent dat volgens de rechtbank Limburg dat de zorgplicht van Deloitte minder ver reikt dan die van Alfa? Dat kan natuurlijk niet zo zijn. Waarschijnlijk bedoelt de rechter te zeggen dat de algemene presentie (op de website, in reclames etc.) van een accountantskantoor verwachtingen schept die mede de omvang van zijn zorgplicht bepalen.
Inhoud
De rechter is in deze zaak overduidelijk de mening toegedaan dat de aanvraag huurtoeslag eenvoudig en algemeen gangbaar is, dat Alfa die zelf “ ongevraagd “ had moeten aankaarten.
Zo heel recht-toe-recht-aan was het hier alleen niet. De klant huurde een bedrijfsruimte annex woonruimte. De huursom die hij hiervoor betaalde lag boven de grens voor de huurtoeslag. Op het eerste gezicht was huurtoeslag dus niet aan de orde. De rechter overweegt: Vast staat echter ook dat het mogelijk is om dergelijke huurcontracten te splitsen in een deel voor de bedrijfsruimte en een deel voor de woonruimte. Als de verhuurder daaraan meewerkt kan vervolgens voor het woongedeelte huursubsidie worden aangevraagd, uiteraard mits die huursom onder de grens voor huursubsidie ligt. Die constructie is algemeen gangbaar en dus geen zeldzaam of ongebruikelijk fenomeen.
Ik begrijp wat de rechter zegt. Maar direct overtuigd ben ik niet. Algemeen gangbaar lijkt mij lichtelijk overdreven. Er gaan wel eens dagen voorbij dat ik geen huurovereenkomsten aan het splitsen ben. Maar goed, ingewikkeld en zeldzaam is ook weer te stevig uitgedrukt. Hoe dan ook, de kantonrechter is van oordeel dat: een dergelijke voor de hand liggende mogelijkheid door Alfa als professionele adviseur aangedragen had moeten worden.
De klant moet er volgens de rechter op kunnen vertrouwen dat zijn adviseur voor hem die zaken regelt die hem in de meest gunstige financiële positie brengen. Door dat niet te doen heeft Alfa de op haar rustende zorgplicht geschonden. Zo besluit de rechter.
Die kunnen wij “ accountants en belastingadviseurs “ in onze zak steken!
Ik ga voor de zekerheid maar eens een stukje schrijven waarin ik alle klanten op de hoogte stel van de mogelijkheid huurtoeslag, kinderopvangtoeslag, zorgtoeslag en kindgebondenbudget aan te vragen.
Bij deze
